Vergi Denetimlerinde En Sık Karşılaşılan Finansal Uyumsuzluklar ve Hukuki Yaptırımlar

May 25, 2025

Maliye artık yalnızca “büyük şirketleri” değil; her ölçekte işletmeyi yakından takip ediyor. Banka hareketleri, SGK kayıtları, e-faturalar, e-defterler… Tüm bu veriler sistemde anlık olarak inceleniyor.

İçindekiler Tablosu

Ufak bir çelişki bile ciddi bir vergi incelemesine, cezalı tarhlara ve bazen de hapis riski taşıyan adli süreçlere dönüşebiliyor.

İşte şirketlerin ve şahıs mükelleflerin en çok karşılaştığı 7 önemli uyumsuzluk, ilgili kanunlar ve bu durumlardan nasıl kaçınılabileceğiyle birlikte aşağıda anlatıldı.

1. SGK’lı Çalışan Sayısı ile Gelirin Tutmaması

10 kişi SGK’lı görünüyor ama işletmenin yıllık cirosu 1 milyon TL.
Oysa tek bir çalışanın yıllık maliyeti ortalama 250 bin TL.
Yani bu işletmenin sadece maaş masrafı 2,5 milyon TL.

Bu durumda Maliye şu soruyu sorar:
“Bu çalışanlar maaş alıyor ama para nereden geliyor?”
Cevap yoksa: Gelir gizleniyor veya kayıt dışı istihdam vardır.

📜 VUK 359, SGK 102
💣 Kaçakçılık suçlaması + SGK cezası + vergi ziyaı

2. Giderler Göklere Çıkmış, Gelir Çökmüş

İşletmenin aylık elektrik faturası 12.000 TL, su 3.000 TL.
Toplamda 15.000 TL sabit gider var. Ama aylık ciro: 20.000 TL.

Bu durumda “Zararına mı çalışıyorsunuz?” diye sorulur.
Cevap yine yoksa, vergi müfettişi şunu düşünür:
“Ya gelir gizleniyor, ya da sahte giderler yazılmış.”

📜 VUK 30, VUK 341
💣 Re’sen tarh + usulsüzlük cezası

3. Döviz Varlığı Var Ama Gelir Yok

Bankada 1 milyon dolar var.
Yıl içinde faizden 80.000 TL, kur farkından 120.000 TL gelir elde edilmiş.
Ama beyannamede bunların hiçbiri yok.

Bu durumda:
“Bu gelirler nereye gitti?” sorusu gündeme gelir.
Şirket dövizle kazanıyor ama vergi ödememek için beyan etmiyor olabilir.

📜 VUK 175, KVK 13
💣 Örtülü kazanç + transfer fiyatlandırması denetimi

4. Karlılık Rakamları Sektöre Uymuyor

Sektördeki firmalar %20 brüt kârla çalışıyor.
Siz ise sadece %2 brüt kâr gösteriyorsunuz.

Bu durumda “fazla fatura mı yazıldı, gelir mi gizlendi?” sorusu ortaya çıkar.
Örneğin 10 milyon TL’lik satış yapan bir firma 200.000 TL brüt kâr beyan ederse, denetim kaçınılmaz olur.

📜 VUK 30, VUK 359
💣 Sahte gider, sahte belge şüphesi + hapis riski

5. Harcamalarla Kazanç Uyuşmuyor

Ortak 2 milyon TL’lik lüks araç kullanıyor, yurt dışı seyahatleri yapıyor.
Ama yıllık beyan ettiği kazanç: 240.000 TL.

Bu durumda Maliye şunu sorar:
“Bu lüks harcamalar hangi parayla yapıldı?”

Cevap: Şirket kasasıysa → örtülü kazanç
Cevap: Ortak kendi cebinden diyorsa → belgelendirilmeli

📜 KVK 13, VUK 153/A
💣 Adat faizi hesaplanmazsa cezalı tarh + matrah farkı

6. Satışlar ile Nakit Uyuşmuyor

Yıl sonunda satış toplamı: 5 milyon TL
Kasada görünen nakit: 4 milyon TL
Bankada ise sadece 20.000 TL var.

Bu tutarsızlık şunu gösterir:
Ya satışların tahsilatı kayıtdışı yapıldı
Ya da satışlar kağıt üstünde, fiilen yok.

📜 VUK 359, VUK 219, TTK 64
💣 Sahte fatura + belgesiz tahsilat + kaçakçılık suçu

7. Hesap Kodları ile İşlem Uyuşmuyor

E-deftere “Tanıtım Gideri” diye yazılmış işlem, aslında plazma televizyon alımı.
Yani yanlış kodlama yapılmış.

Bu hata sistemde hemen görülür.
Maliye şunu söyler:
“Gerçekte farklı bir işlem var, neden yanlış gösterildi?”

📜 VUK Mükerrer 257, TTK 64
💣 E-defterin geçersiz sayılması + geriye dönük ceza

Vergi Cezaları – Rakamlarla Gözünüzde Canlansın

Durum	Sonuç
Vergi ziyaı	Vergi aslı + %100 ceza + faiz
Usulsüzlük	1. derece veya 2. derece para cezası
Kaçakçılık suçu	3–8 yıl hapis cezası
Sahte belge düzenlemek	Ceza + e-defterin iptali
Örtülü kazanç	%30 kurumlar vergisi + faiz + ceza