Ticari hayatın dinamikleri içinde, bilgiye ulaşım ve bu bilginin doğru kullanımı büyük önem taşır. Özellikle vergi mevzuatı gibi sürekli güncellenen alanlarda, güncel ve güvenilir bilgiye erişmek, işletmelerin yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeleri ve operasyonlarını sorunsuz sürdürmeleri açısından kritik bir rol oynar. Bu bağlamda, 31 Aralık 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan ve 1 Ocak 2025’te yürürlüğe giren 578 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) nezdindeki bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılmasına ilişkin önemli düzenlemeler getirmektedir. Bu Tebliğ, bilgi paylaşımında yeni bir dönemin başlangıcını işaret ederken, taraflar için hem kolaylıklar hem de belirli yükümlülükler sunuyor.
GİB Bilgilerine Erişimde Yeni Kurallar: Katılma Payı Nedir?
Gelir İdaresi Başkanlığı, sahip olduğu geniş bilgi havuzunu belirli koşullar altında kamu kurumları (genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri hariç) ve tüzel kişilerle paylaşma imkanı sunmaktadır. Ancak bu paylaşım, artık “katılma payı” adı altında bir bedel karşılığında gerçekleştirilecektir. Bu düzenlemenin temel amacı, bilgi paylaşım süreçlerini daha şeffaf ve düzenli hale getirirken, verinin değeri ve güvenliğine verilen önemi de pekiştirmektir.
Hangi Bilgiler Paylaşıma Açıktır?
Tebliğ, iki ana tür bilginin paylaşımına izin vermektedir:
- Vergi Mahremiyeti Kapsamında Olmayan Bilgiler: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 5’inci maddesi gereği vergi mahremiyeti kapsamına girmeyen bilgiler, belirli koşullarda paylaşılabilir. Bu tür bilgiler genellikle kamuya açık nitelikte olan veya mahremiyet içermeyen genel veri setlerini kapsar.
- İlgili Kişinin Rızasıyla Paylaşılan Bilgiler: Vergi mahremiyeti kapsamında yer alan, ancak ilgili mükellefin veya kişinin açık rızası (muvafakati) ile paylaşılmasına izin verilen bilgilerdir. Bu rıza, ıslak imzalı, elektronik imzalı, elektronik mühürlü olarak ya da Dijital Vergi Dairesi üzerinden alınabileceği gibi, Bankacılık Kanunu ve ilgili mevzuattaki usul ve esaslara göre de sağlanabilir. Bu madde, kişisel verilerin korunması ilkesini gözetirken, veri sahibine kendi bilgileri üzerindeki kontrol yetkisini de vermektedir.
Katılma Payı Nasıl Hesaplanır ve Ödenir?
Bilgi paylaşımı karşılığında alınacak katılma payının hesaplanması ve ödenmesi de Tebliğ ile netlik kazanmıştır. Bu süreç, şeffaf ve düzenli bir işleyişi hedeflemektedir.
Hesaplama Yöntemi
Katılma payı tutarı, paylaşılan bilginin türüne ve niteliğine göre değişiklik gösterir:
- Sorgu Bazında Paylaşım: Her bir sorgu için, dönen verinin içeriği dikkate alınarak bir bedel belirlenir. Tebliğ ekinde belirtilen oranlara göre, her bir sorgu için alınabilecek en yüksek katılma payı 7 TL olarak belirlenmiştir.
- Toplu Veri Paylaşımı: Toplu olarak yapılan bilgi paylaşımlarında ise, paylaşılan verinin içeriği ve paylaşıma konu olan mükellef sayısı esas alınarak bir hesaplama yapılır. Bu, özellikle büyük veri setlerinin işlendiği durumlarda adil bir maliyetlendirme sağlar.
Ödeme Dönemleri ve Süreçleri
Katılma payları, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla hesaplanır. Hesaplama sonrasında, ilgili üç aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar veri paylaşılan kurumlara bildirim yapılır. Bildirimin yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ise belirlenen katılma payının Hazine ve Maliye Bakanlığı merkez muhasebe birimine ödenmesi zorunludur.
Gecikme Durumu: Süresinde ödeme yapmayanlar için yeni bir bildirim yapılmaz. Bakanlık merkez muhasebe birimi, ödeme yapmayanların listesini, vadenin bitiminden sonraki 5 iş günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletir. Bu durumda, katılma payı ödenene kadar ilgili kurum veya tüzel kişiyle bilgi paylaşımı durdurulur. Bu düzenleme, ödeme disiplinini sağlamayı amaçlamaktadır.
Katılma Payı Tutarlarının Güncellenmesi
Tebliğde belirlenen katılma payı tutarları sabit kalmayacaktır. Her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesi uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılacaktır. Bu güncel tutarlar, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi internet sitesi olan www.gib.gov.tr adresinde düzenli olarak yayımlanacaktır. Bu sayede, bilgiye erişim maliyetleri piyasa koşullarına ve enflasyona göre güncel kalacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Katılma Payı Tebliği ne zaman yürürlüğe girmiştir?
578 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 31 Aralık 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış ve 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Hangi tür kurumlar katılma payı ödemek zorundadır?
Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ile tüzel kişiler, GİB’den bilgi almaları durumunda katılma payı ödemekle yükümlüdür.
Mükellefin rızası nasıl alınır?
Mükellefin rızası, ıslak imzalı, elektronik imzalı, elektronik mühürlü olarak, Dijital Vergi Dairesi üzerinden veya Bankacılık Kanunu ile ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslara göre alınabilir.
Ödeme geciktiğinde ne olur?
Katılma payının süresinde ödenmemesi halinde, ödeme yapılana kadar ilgili kurum veya tüzel kişiyle bilgi paylaşımı durdurulur.
Katılma payı tutarları her yıl değişir mi?
Evet, belirlenen katılma payı tutarları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır ve güncel tutarlar GİB’in internet sitesinde yayımlanır.
Ticari hayata dair tüm yasal süreçleri, mevzuatları ve uygulama yöntemlerini en güncel ve doğru biçimde bizden öğrenebilir; uzman kadromuzla uçtan uca danışmanlık ve uygulama desteği alabilirsiniz. Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak, bu yeni düzenlemelerin işletmeniz üzerindeki etkilerini anlamanıza ve uyum sağlamanıza yardımcı olmak için buradayız. En iyi mali müşavirleri bir araya getirerek, sadece yasal yükümlülüklerinizi yerine getirmenizi değil, aynı zamanda mali süreçlerinizi en verimli şekilde yönetmenizi sağlıyoruz.
Online Şirket Kuruluşu, Online Destek ve Randevu İçin: İstanbul (Beyoğlu, Kağıthane, Başakşehir), Ankara, İzmir, Bursa ve Çorlu’daki temsilciliklerimizle ve Türkiye genelinde sizlere hizmet veriyoruz.
📌 vergimerkezi.com.tr – Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti.
📌 umutakpinar.com – Umut AKPINAR | Mali Müşavirlik Hizmetleri
📞 Bizi Arayın: 0212 230 03 04
Bir yanıt yazın