Giriş: Türkiye’nin Yabancı Yatırımcılar İçin Cazibesi ve Yasal Çerçeve

Türkiye, dinamik ekonomisi, genç ve nitelikli işgücü, gelişmiş altyapısı ve stratejik konumuyla yabancı yatırımcılar için önemli bir merkez haline gelmiştir. Ülke, serbest piyasa ekonomisi prensiplerini benimseyerek ve yatırım dostu düzenlemelerle dikkat çeker. Yabancı tüzel kişilerin Türkiye’deki faaliyetleri, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu (DYK) ve Türk Ticaret Kanunu (TTK) başta olmak üzere ilgili mevzuat çerçevesinde yürütülür. DYK, yabancı yatırımcılara Türk vatandaşlarıyla eşit haklar tanıyarak yatırım serbestisi ve kolaylıklar sunar.

Bu rehber, 2025 yılı güncel mevzuatı ışığında, yabancı tüzel kişilerin Türkiye’deki şirket kuruluşu sonrası karşılaşacakları yasal ve vergisel yükümlülükleri, çalışma izni süreçlerini ve yararlanabilecekleri çeşitli teşvik ve avantajları detaylandırmaktadır.

I. Kuruluş Sonrası Yasal ve Vergisel Yükümlülükler (2025 Güncel)

Türkiye’de şirket kuran yabancı tüzel kişiler için kuruluş sonrası süreç, bir dizi yasal ve vergisel yükümlülüğü beraberinde getirir. Bu yükümlülüklerin eksiksiz ve zamanında yerine getirilmesi, şirketin sorunsuz faaliyet göstermesi için kritik öneme sahiptir.

A. Vergi Yükümlülükleri

Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şirketler vergi mükellefidir ve Türk vergi kanunlarına tabidir. 2025 yılı itibarıyla güncellenen bazı önemli vergi yükümlülükleri bulunur.

Kurumlar Vergisi ve Asgari Kurumlar Vergisi

2025 yılı itibarıyla genel kurumlar vergisi oranı %25 olarak belirlenmiştir. Bu oran, faaliyet türüne göre değişiklik gösterebilir; özellikle dış ticaret faaliyetlerinde bulunan şirketler için önemli indirimler söz konusu olabilir.

7524 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/C maddesi uyarınca 2025’ten itibaren “asgari kurumlar vergisi” uygulanmaya başlamıştır. Bu düzenlemeye göre, kurumların indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan az olamayacak bir asgari kurumlar vergisi hesaplanır. Ancak, 2025 yılında şirket kuranlar, ilk 3 yıl boyunca bu kapsamda olunmaması nedeniyle asgari kurumlar vergisi düzenlemesinden muaf tutulur.

KDV ve Diğer Vergiler

Katma Değer Vergisi (KDV) oranları 2025 yılında genel olarak %1, %10 ve %20 olarak uygulanmaktadır. Şirketler ayrıca stopaj vergileri, ilan ve reklam vergisi, şans oyunları vergisi, haberleşme vergisi, dijital hizmet vergisi gibi çeşitli vergi türlerine tabi olabilirler. Düzenli vergi beyanları ve ödemeleri düzenli olarak yapılmalıdır.

E-Defter ve E-Fatura Uygulamaları

2025 yılı itibarıyla bütün şirketler muhasebe süreçleri için e-defter kullanmak zorundadır. Yeni kurulan anonim şirketlerin çoğu için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirlediği ciro veya sektör kriterlerine bağlı olarak e-defter ve e-fatura uygulamalarına geçiş zorunludur. E-defter uygulamasına dahil olma süresi, ticaret siciline tescil tarihini takip eden ayın başından itibaren 3 ayı geçemez. Şirket kurulduktan sonra mali mühür başvurusu yapılması ve bu uygulamalara uyum sağlanması gerekir.

Yıllık Beyan ve Raporlama Yükümlülükleri

Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu kapsamına giren şirket, şube ve irtibat bürolarının yıllık faaliyetlerine ilişkin bilgileri her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne göndermesi gerekir. Bu bildirimler genellikle E-TUYS (Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi) üzerinden yapılır. Yıllık faaliyet bildirimlerine hesap dönemine ait bilanço ve gelir tablosu da eklenmelidir. Ayrıca, sermaye artışı veya azalışı, hisse devri gibi durumlarda “Ortaklar Listesi” ve “Sermaye Bilgi Formu” gibi bilgilerin gerçekleşmeyi takip eden 1 ay içinde elektronik ortamda doldurulup gönderilmesi zorunludur. Çok uluslu işletmeler için Ülke Bazlı Raporlama (CbCR) bildirimi de raporlama yılının bitiminden itibaren 12 ay içinde sunulmalıdır.

Bağımsız Denetim Kriterleri

2025 yılı itibarıyla bağımsız denetime tabi olma kriterleri güncellenmiştir. Şirketlerin bağımsız denetime tabi olup olmayacağı, aktif toplamı, yıllık net satış hasılatı ve çalışan sayısı gibi üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki hesap döneminde aşıp aşmadığına göre belirlenir. Genel olarak, 2025 yılı için bağımsız denetime tabi şirketler için eşik değerler: aktif toplamı 300 milyon TL, yıllık net satış hasılatı 600 milyon TL ve çalışan sayısı 150 kişi olarak belirlenmiştir. Bu eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde şirketler bağlı ortaklık ve iştirakleriyle birlikte dikkate alınır.

B. Çalışma İzni Başvuruları ve İstihdam Kriterleri

Şirket kurulmuş olsa dahi, yabancı ortak veya müdürün Türkiye’de fiilen çalışabilmesi için çalışma izni alınması şarttır. Çalışma izni başvurusu, şirket kuruluşundan sonra yapılır ve belirli mali yeterlilik kriterleri aranır.

Genel Şartlar

Yabancı işçi çalıştırmak isteyen şirketlerin aktif ve yasal olarak faaliyette olması gerekir. Çalışma izni talep edilen şirkette, başvuru yapılan her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşı çalışanın istihdamı zorunludur. Türk çalışanların tam zamanlı olması gerekir. Çalışma izni değerlendirilirken ilk altı ay içinde beş Türk vatandaşı çalıştırılması zorunlu değildir. Yabancı personelin pozisyonu, Türk vatandaşı ile doldurulamayacak nitelikte olmalıdır.

Yabancı Ortaklar için Özel Kriterler

1 Ocak 2025 itibarıyla yeni bir işyeri açan veya ortak olan yabancıların çalışma izni başvurularında şu kriterler aranacaktır: ödenmiş sermayenin en az 500.000 TL olması ve ortaklık payının en az %20 olması. Ayrıca, çalışma izni süresinin yedinci ayı itibarıyla işyerinde en az beş Türk sigortalı personelin istihdam edilmesi gerekir. Ancak, 100.000 ABD Doları ve üzerinde sermaye payına sahip yabancı ortaklar için bu kriterler geçerli olmayacaktır.

Başvuru Süreci ve Süreleri

Yabancı çalışma izni başvurusu doğrudan e-Devlet üzerinden yapılamaz; işverenin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı online sistemi üzerinden başvuru yapması gerekir. Gerekli evraklar online sistem üzerinden yüklenir ve başvuru sonucu e-Devlet veya Bakanlık sistemi üzerinden takip edilir. Başvurular usulüne uygun şekilde yapılmış ve eksik belge yoksa, çalışma izin başvurusu otuz gün içinde sonuçlandırılır. Çalışma izinleri ilk başta bir yıllık verilir. Birinci yılın sonunda yapılan çalışma izni uzatma başvurularında, şirketin SGK, VERGİ, BAĞKUR borcu bulunmaması veya yapılandırılmış olması gerekir. Uzatma başvuruları, çalışma izninin bitmesine altmış gün kala ya da her halükarda çalışma izni süresi dolmadan yapılmalıdır; bu sürelerde yapılmayan başvurular reddedilir. Çalışma izni olmaksızın çalışmak sınır dışı sebebidir.

Tablo 1: Yabancı Çalışma İzni Mali Yeterlilik Kriterleri (2025)

Kriter	Yeni Kurulan Şirketler	Kuruluşu Bir Yıldan Eski Şirketler	Yabancı Ortaklar İçin Ek Şartlar
Ödenmiş Sermaye	En az 500.000 TL	En az 500.000 TL	En az %20 ortaklık payı ve 500.000 TL sermaye katkısı (100.000 USD üzeri sermaye koyanlar muaf)
Brüt Satışlar	Yok	8.000.000 TL	Yok
Son Yıl İhracat	Yok	150.000 USD	Yok
İstihdam	İlk 6 ay zorunlu değil, 7. ay itibarıyla her yabancı için 5 Türk vatandaşı	Her yabancı için 5 Türk vatandaşı	7. ay itibarıyla her yabancı için 5 Türk vatandaşı

II. Yabancı Yatırımcılar İçin Teşvikler ve Avantajlar (2025 Güncel)

Türkiye, yabancı yatırımcıları çekmek ve mevcut yatırımları desteklemek amacıyla çeşitli teşvik ve avantajlar sunar. Bu teşvikler, yatırımcıların mali yüklerini hafifletmeyi ve rekabet güçlerini artırmayı hedefler.

A. Yatırım Teşvik Sistemi

Yatırım Teşvik Belgesi, devletin yatırımcılara sağladığı desteklerden faydalanmak için alınması gereken resmi bir belgedir. 2025 yılında bu belge yalnızca elektronik ortamda düzenlenmekte ve Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilmektedir.

Genel Teşvikler

Yatırım Teşvik Sistemi, 2025/9903 sayılı karar ile güncellenmiş ve ülke 6 bölgeye ayrılarak destekler düzenlenmiştir. Destekler arasında KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz veya kar payı desteği ve makine desteği bulunmaktadır.

• KDV İstisnası: Onaylı makine ve teçhizat listelerinde yer alan tüm yatırım harcamaları için %20 oranında KDV ödenmez.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti: Onaylı ithal makine ve teçhizat listesinde yer alan makineler için gümrük vergisi ve ilave gümrük vergisi muafiyeti sağlanır.
• Sigorta Primi Desteği: İlk bölgede işveren hissesi desteği olmayabilirken, diğer bölgelerde 1 ila 12 yıl arasında desteklenebilir. Destek üst limiti asgari ücretin %50’si oranında olup, 6. bölgede %100’e kadar çıkabilir. Ayrıca, sadece 6. bölgede sigorta primi desteği 10 yıl süreyle uygulanabilir.
• Faiz veya Kar Payı Desteği: Teknoloji-Yerel Kalkınma hamlesi için %40 (azami 20 puan) faiz destek oranı ile 240 milyon TL veya yatırımın %20’si üst limit; Stratejik hamle için %30 (azami 15 puan) faiz destek oranı ile 180 milyon TL veya yatırımın %15’i üst limit; Öncelikli ve Hedef Yatırımlar için %25 (azami 12.5 puan) faiz destek oranı ile sırasıyla 24 milyon TL ve 12 milyon TL veya yatırımın %10’u üst limit belirlenmiştir.
• Makine Desteği: Birim fiyatı asgari 2 milyon TL olan makine ve teçhizata %25 oranında destek verilir. Azami destek tutarı 180 ila 240 milyon TL arasında olup, yatırımın %15’i kadardır.
• Asgari Yatırım Tutarı: Hedef ve öncelikli yatırımlarda 1. ve 2. bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde 6 milyon TL’dir. Stratejik hamlede yüksek teknolojili yatırımlarda 100 milyon TL, diğer konularda 200 milyon TL’dir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başvuru Ücretleri

2025 yılı Yatırım Teşvik Belgesi başvurularında bakanlıkça uygulanan harç ücretleri yatırım tutarına göre değişmektedir :

• Yatırım Tutarı 5 Milyon TL’ye Kadar: 8.500 TL.
• Yatırım Tutarı 5-25 Milyon TL Arası: 20.000 TL.
• Yatırım Tutarı 25 Milyon TL Üzerinde: 40.000 TL. Revizyon başına sabit bir ücret olan 2.000 TL de uygulanmaktadır.

B. Serbest Bölgelerdeki Avantajlar

Türkiye’deki serbest bölgeler, yabancı yatırımcılar için önemli mali avantajlar sunar. Bu bölgeler, gümrük, resim ve harç muafiyeti, gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti (kısmi), KDV muafiyeti gibi teşvikler sağlar.

• %100 Vergi Muafiyeti: Üretim faaliyetlerinden doğan kazançlar üzerinden, Avrupa Birliği’ne tam üyeliğin gerçekleştiği tarihe kadar kurumlar vergisi veya gelir vergisinden muafiyet sağlanır.
• Gümrük Vergisi, KDV ve KKDF Muafiyeti: Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketler gümrük vergisi, KDV ve Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) gibi gümrükle ilgili vergi ve yükümlülüklerden muaftır.
• Muhtasar Muafiyeti: Ürettiği ürünlerin en az %85’ini yurt dışına satan üretim ruhsatı sahibi firmalar, çalışanları için ödedikleri maaşlar üzerindeki gelir vergisinden %100 muaftır.
• Serbest Kar Transferi: Yerli ve yabancı tüm serbest bölge kullanıcıları, bölgede elde ettikleri kârlarını Türkiye’ye ve/veya yurtdışına izne tabi olmadan transfer edebilirler.

Bu teşvik ve avantajlar, hem yerli hem de yabancı tüm firmalar için eşit olarak uygulanır.

C. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları

Türkiye, uluslararası yatırımları teşvik etmek ve yabancı yatırımcılar üzerindeki vergi yükünü azaltmak amacıyla 90’dan fazla ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları (ÇVÖA) imzalamıştır. Bu anlaşmalar sayesinde, Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı şirketler ve yatırımcılar, aynı gelir üzerinden hem Türkiye’de hem de kendi ülkelerinde vergi ödemekten muaf olabilir veya ödedikleri vergileri mahsup edebilirler. Gelir vergisi, kurumlar vergisi ve stopaj vergileri gibi birçok vergi türü bu anlaşmalar kapsamında düzenlenir. Böylece, Türkiye uluslararası yatırımcılar için daha cazip bir iş merkezi haline gelir.

D. E-İhracat Teşvikleri

Ticaret Bakanlığı, 2025 yılında e-ihracat yoluyla uluslararası alanda genişlemek isteyen şirketlere yönelik desteklerini artırmaktadır. E-ihracat yapan şirketler için e-ticaret platformlarındaki reklam maliyetleri, yurt dışı depo ve lojistik destekleri, çevrimiçi fuar katılımları ve yabancı dil web sitesi kurulum maliyetleri gibi çeşitli giderler için destek oranları yükseltilmiştir. Özellikle pazara giriş belgeleri ve marka tescil harcamalarında %70’e varan destekler dikkat çekmektedir. Bakanlık ayrıca “Kolay İhracat Platformu” ile firmaların hedef pazarlarını belirlemesi, yurt dışı alımcılara ulaşması ve güncel mevzuata erişim konusunda dijital hizmetler sunmaktadır. Ayrıca, pazara giriş projesi hazırlık sürecine dair danışmanlık ve rapor giderleri de %50 oranında ve proje başına belirli bir limite kadar desteklenmektedir.

Sonuç ve Önemli Tavsiyeler

Yabancı tüzel kişilerin Türkiye’deki faaliyetleri, 2025 güncel mevzuatına göre, kapsamlı yasal ve vergisel yükümlülükleri beraberinde getirir. Kurumlar vergisi, KDV, e-defter ve e-fatura gibi dijitalleşen vergi uygulamaları, yıllık raporlama zorunlulukları ve bağımsız denetim kriterleri, şirketlerin uyum süreçlerini yakından takip etmesini gerektirir. Yabancı yönetici ve ortaklar için çalışma izni alma zorunluluğu ve belirlenen istihdam/sermaye kriterleri, operasyonel planlamanın ayrılmaz bir parçasıdır.

Ancak Türkiye, bu yükümlülüklerin yanı sıra, yabancı yatırımcılar için önemli teşvik ve avantajlar da sunar. Yatırım Teşvik Sistemi, serbest bölgelerdeki mali muafiyetler, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları ve e-ihracat destekleri, Türkiye’yi uluslararası yatırımcılar için cazip bir destinasyon haline getirir.

Bu karmaşık yasal ve mali süreçleri sorunsuz yönetmek, yabancı tüzel kişilerin Türkiye’deki yatırımlarının başarısı için kritik öneme sahiptir. Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak, yabancı tüzel kişilerin Türkiye’deki tüm yasal ve vergisel yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeleri için kapsamlı danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Şirket kuruluşu sonrası vergi kayıtlarından, e-defter ve e-fatura entegrasyonuna, yıllık raporlama süreçlerinden bağımsız denetim uyumuna kadar her adımda yanınızdayız. Ayrıca, yabancı personel çalışma izni başvuruları ve mali yeterlilik kriterleri konusunda da uzman desteği sağlıyoruz. Türkiye’nin sunduğu yatırım teşviklerinden ve serbest bölge avantajlarından en verimli şekilde yararlanmanız için stratejik danışmanlık hizmetlerimizle, Türkiye pazarındaki hedeflerinize güvenle ulaşmanıza yardımcı oluyoruz. Türkiye’deki yatırım yolculuğunuzda güvenilir bir iş ortağı arıyorsanız, Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak size özel çözümler sunmaktan memnuniyet duyarız.

📌 vergimerkezi.com.tr – Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti.
📌 umutakpinar.com – Umut AKPINAR | Mali Müşavirlik Hizmetleri
📞 Bizi Arayın: 0212 230 03 04