Vakıfların topluma hizmet etme gibi asil bir amacı bulunmaktadır. Bu misyonu sürdürülebilir kılmak için kurulan iktisadi işletmelerin finansal süreçleri, hem vakfın sürekliliği hem de yasal uyumluluk açısından büyük önem taşır. Peki, bir vakıf, gelir elde etmek amacıyla kurduğu iktisadi işletmesine doğrudan borç verebilir mi? Bu finansal etkileşimin hukuki ve vergisel boyutları nelerdir? Bu soruların cevapları, ticari hayatta yer alan işletme sahipleri, girişimciler ve finans profesyonelleri için kritik bilgiler sunmaktadır. Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak, bu karmaşık finansal ilişkileri en güncel mevzuat bilgileriyle aydınlatarak, vakıflarımızın ve işletmelerinin yasalara uygun hareket etmelerine rehberlik etmekteyiz.

Borç İlişkisi ve Hukuki Sınırlamalar

Vakıfların, Medeni Kanun ve Vakıflar Kanunu çerçevesinde tanımlanan yapıları gereği, asıl amaçları doğrultusunda faaliyet göstermeleri esastır. İktisadi işletmeler, vakfa gelir temin etmek ve ana faaliyetlerini desteklemek amacıyla kurulmuş ticari birimlerdir. Bu bağlamda, vakfın kendi iktisadi işletmesine finansal kaynak sağlaması, yani borç vermesi prensipte mümkündür. Ancak bu borçlandırma işlemi, vakfın malvarlığının korunması ve ticari faaliyetlerin vakfın ana amacından sapmaması gerektiğini güvence altına alan belirli hukuki sınırlamalara tabidir. Türk Medeni Kanunu ve ilgili diğer mevzuatlar, vakfın gelirlerinin “ancak vakfın amacına tahsis edilebileceği” hükmünü içerir. Bu da demektir ki, borç verme işlemi dahi olsa, nihayetinde vakfın sosyal misyonuna hizmet etmelidir. Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik uzmanları olarak, borç ilişkisinin hukuki dayanaklarını titizlikle inceleyerek, vakıflarımızın risk almadan doğru adımlar atmasına destek oluyoruz.

Örtülü Sermaye Riski ve Vergi İncelemesi

Vakfın iktisadi işletmesine verdiği borçların vergisel açıdan taşıdığı en önemli risklerden biri “örtülü sermaye” uygulamasıdır. Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre, bir kurumun ortaklarından veya ilişkili kişilerden sağladığı borçların, hesap dönemi içindeki öz sermayesinin belirli bir oranını (genellikle üç katını) aşan kısmı örtülü sermaye olarak kabul edilir. Vakıf iktisadi işletmelerinin ayrı bir tüzel kişiliği olmamasına rağmen , vergi mevzuatı açısından ticari bir birim olarak değerlendirilmesi, bu kuralın uygulanmasını gündeme getirebilir.

Eğer vakfın iktisadi işletmesine sağladığı finansman, örtülü sermaye olarak nitelendirilirse, bunun ciddi vergisel sonuçları olur:

• Gider Kısıtlaması: Örtülü sermaye üzerinden ödenen faizler, iktisadi işletme için kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) sayılır. Bu durum, işletmenin vergi matrahını artırır.
• Kar Dağıtımı Sayılması: KKEG olarak kabul edilen faizler, aynı zamanda kar dağıtımı olarak kabul edilir ve bu durumda stopaj (vergi kesintisi) yükümlülüğü doğurur.

Vergi incelemelerinde, vakıf iktisadi işletmelerinin finansal tabloları ve borç verme ilişkileri bu risk açısından detaylıca incelenir. Olası bir örtülü sermaye tespiti, ek vergi tarhiyatlarına ve cezai yaptırımlara yol açabilir. Bu karmaşık süreçte doğru konumlanmak için, Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak yerinde veya online danışmanlık hizmetlerimizle sizlere tam destek sağlıyoruz.

Faizli Borçlandırma ve Transfer Fiyatlandırması

Vakıf ile iktisadi işletmesi arasındaki borç verme işlemlerinde, transfer fiyatlandırması konusu da dikkatle ele alınmalıdır. Transfer fiyatlandırması, ilişkili taraflar arasında yapılan mal veya hizmet alım satımında uygulanan fiyatların, “emsallere uygunluk ilkesi”ne göre belirlenmesini öngören bir vergi düzenlemesidir.

Vakfın iktisadi işletmesine piyasa faiz oranlarının altında veya faizsiz borç vermesi, transfer fiyatlandırması düzenlemeleri kapsamında değerlendirilebilir. Bu durumda:

• Vergi idaresi, emsaline uygun bir faiz oranı belirleyebilir.
• Bu emsal faiz oranına göre, işletmenin veya vakfın beyan ettiği gelirler yeniden düzeltilerek ek vergi yükümlülükleri doğurabilir.

Özellikle Kurumlar Vergisi Kanunu’nun ilgili maddeleri, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde emsallere uygunluk ilkesine riayet edilmesini zorunlu kılar. Bu nedenle, vakıf ile iktisadi işletme arasındaki her türlü finansal işlemde (borç verme dahil) piyasa koşullarının gözetilmesi ve buna uygun sözleşmelerin yapılması büyük önem taşır. Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak, bu alanda da uzman kadromuzla uçtan uca danışmanlık ve uygulama desteği sunarak, vakfınızın ticari faaliyetlerinin yasal ve vergisel açıdan sorunsuz ilerlemesini sağlıyoruz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Vakıf iktisadi işletmesine borç verirken nelere dikkat etmeli?

Borç verirken, borcun hukuki niteliği, geri ödeme koşulları, faiz oranı (varsa) ve bu faizin piyasa koşullarına uygunluğu titizlikle değerlendirilmelidir. Ayrıca, örtülü sermaye ve transfer fiyatlandırması riskleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Örtülü sermaye tespiti durumunda ne gibi sonuçlar ortaya çıkar?

Örtülü sermaye tespiti durumunda, borç üzerinden ödenen faizler gider olarak kabul edilmez ve kar dağıtımı sayılır. Bu durum, ek kurumlar vergisi tarhiyatına ve stopaj yükümlülüğüne yol açar.

Vakıf ile iktisadi işletme arasındaki faizli işlemler neden önemlidir?

Faizli işlemler, transfer fiyatlandırması açısından önemlidir. Uygulanan faiz oranının piyasa koşullarına uygun olması gerekir; aksi takdirde vergi idaresi emsal faiz oranına göre ek vergi talep edebilir.

Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik bu konuda nasıl destek olabilir?

Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak, vakıf iktisadi işletmelerinin finansal ilişkilerini güncel mevzuata uygun bir şekilde düzenlemesi, olası riskleri önlemesi ve vergi incelemelerinde doğru beyanlarda bulunması konularında online, yerinde veya merkezimiz ve temsilciliklerimiz aracılığıyla kapsamlı danışmanlık hizmetleri sunmaktayız.

---

Ticari hayata dair tüm yasal süreçleri, mevzuatları ve uygulama yöntemlerini en güncel ve doğru biçimde Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik’ten öğrenebilir; uzman kadromuzla uçtan uca danışmanlık ve uygulama desteği alabilirsiniz.

Online Şirket Kuruluşu, Online Destek ve Randevu İçin: İstanbul (Beyoğlu, Kağıthane, Başakşehir), Ankara, İzmir, Bursa ve Çorlu’daki temsilciliklerimizle ve Türkiye genelinde sizlere hizmet veriyoruz.

📌 vergimerkezi.com.tr – Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti.
📌 umutakpinar.com – Umut AKPINAR | Mali Müşavirlik Hizmetleri
📞 Bizi Arayın: 0212 230 03 04