Kuyumculuk sektörü, altın, pırlanta gibi değerli maden ve taşların işlenmesi, ticareti ve ithalatı gibi özel süreçleri barındırır. Bu durum, sektörün vergi yükümlülükleri ve faturalandırma uygulamalarında kendine özgü kurallar doğurur. Türkiye’deki 2025 yılı güncel mevzuatı çerçevesinde, değerli maden ve mücevher ticaretindeki tüm bu süreçleri detaylı bir şekilde inceliyoruz.
1. Değerli Maden ve Mücevherlerde KDV Uygulamaları (2025)
Katma Değer Vergisi (KDV) uygulamaları, değerli maden ve mücevher ticaretinin en karmaşık alanlarından biri. Ürünün ham hali mi yoksa işlenmiş bir mücevher mi olduğu, KDV uygulamasını doğrudan etkiliyor.
1.1. Külçe Altın ve Gümüş Teslimlerinde KDV İstisnası
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-g maddesi uyarınca, külçe altın ve külçe gümüş teslimleri (hem yurt içi hem de ithalat) KDV’den istisnadır. Bu istisnanın temel şartı, altının veya gümüşün işlenmemiş, saf külçe halinde olması. Bu durum, yatırım amaçlı külçe altın ve gümüş alım satımını KDV’den muaf tutar ve 2025 yılında da bu uygulama devam eder.
1.2. İşlenmiş Altın ve Mücevher Teslimlerinde KDV Uygulaması (2025)
Değerli madenlerin işlenmesiyle ortaya çıkan altın saat, pırlanta saat, pırlanta takılar gibi mücevherat ve ziynet eşyalarının teslimi KDV’ye tabidir. Ancak burada matrahın belirlenmesi özel bir yöntemle yapılır:
KDV Matrahı: İşlenmiş ürünlerin satışında KDV’yi, ürünün işçilik ve masraf tutarı üzerinden hesaplarız. Yani, satış bedelinden ürünün içerdiği külçe altın/gümüş veya pırlantanın ham değerini düşeriz. Kalan tutar, KDV matrahını oluşturur.
KDV Oranı: Bu matrah üzerinden 2025 yılı itibarıyla %20 oranında KDV hesaplanır.
Örnek KDV Hesaplaması (2025):
Bir pırlantalı altın yüzüğün satışında:
2025 yılı Borsa İstanbul külçe altının gram fiyatı (örneğin): 4.500 TL
Yüzüğün içerdiği 10 gram 14 ayar altının has altın karşılığı (örneğin %58.5 saflık): 10 gr x 4.500 TL x 0.585 = 26.325 TL (KDV’den istisna külçe altın bedeli)
Pırlantanın ham değeri: 20.000 TL (KDV’den istisna)
Yüzüğün toplam satış bedeli: 60.000 TL
KDV matrahı = Toplam satış bedeli – (Altının ham değeri + Pırlantanın ham değeri) KDV matrahı = 60.000 TL – (26.325 TL + 20.000 TL) = 13.675 TL (İşçilik ve masraf tutarı)
Hesaplanacak KDV = 13.675 TL x %20 = 2.735 TL
Müşteriden tahsil edilecek toplam tutar = 60.000 TL (KDV hariç) + 2.735 TL (KDV) = 62.735 TL
1.3. Pırlanta ve Diğer Kıymetli Taşlarda KDV Uygulaması (2025)
Pırlanta, elmas, yakut, zümrüt, safir gibi kıymetli taşların kendisi (işlenmemiş, ham hali) KDV Kanunu’nun 17/4-g maddesi kapsamında KDV’den istisnadır. Bu istisna 2025 yılında da geçerliliğini korur. Ancak, bu taşların işlenerek mücevher haline getirilmesi durumunda, tıpkı altında olduğu gibi sadece işçilik bedeli KDV’ye tabi olur.
KDV Uygulama Özeti Tablosu (2025)
Ürün Cinsi
KDV Durumu
KDV Matrahı
KDV Oranı (2025)
Külçe Altın/Gümüş (Ham)
İstisna
Yok
%0
İşlenmiş Altın/Gümüş Takılar
KDV’ye Tabi
İşçilik + Masraf Tutarı
%20
Altın Saat, Pırlanta Saat
KDV’ye Tabi
İşçilik + Masraf Tutarı
%20
Pırlanta/Diğer Kıymetli Taşlar (Ham)
İstisna
Yok
%0
Pırlantalı Mücevherler
KDV’ye Tabi
İşçilik + Masraf Tutarı
%20
E-Tablolar’a aktar
2. İthalatta Gümrük Vergisi ve Diğer Vergiler (2025)
Değerli madenler ve mücevherlerin ithalatında farklı vergi ve maliyetler karşımıza çıkar.
2.1. Külçe Altın ve Gümüş İthalatı
Külçe altın ve külçe gümüş ithalatı, gümrük vergisinden muaftır. Ayrıca, yukarıda belirtildiği gibi KDV’den de istisnadır. Bu durum, Türkiye’nin değerli maden borsaları aracılığıyla yapılan külçe ithalatını kolaylaştırmayı amaçlar ve 2025 yılında da devam eder.
2.2. İşlenmiş Mücevher ve Saat İthalatı
İşlenmiş altın, pırlanta mücevherler, altın saatler, pırlanta saatler gibi ürünlerin ithalatı, Gümrük Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca gümrük vergisine tabidir.
Gümrük Vergisi: Bu ürünler için ithalat gümrük vergisi oranları, ürünün türüne (GTİP kodu), menşei ülkeye ve Türkiye’nin ilgili ülke ile yaptığı anlaşmalara göre değişiklik gösterir. 2025 yılı Gümrük Tarife Cetveli ve Cumhurbaşkanı Kararları ile belirlenen oranları takip etmek önemlidir.
KDV: İthal ettiğiniz işlenmiş mücevherlerde de yurt içi satışlarda olduğu gibi ithalat KDV’si hesaplanır. KDV matrahı, gümrük kıymeti (ürün bedeli, navlun, sigorta vb.) ile gümrük vergisi toplamı üzerinden belirlenir. İşlenmiş ürünlerde KDV’nin tamamı üzerinden alınır, işçilik ayrımı yapılmaz. 2025 yılında ithalat KDV oranı da genel oran olan %20’dir.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): Kuyumculuk ürünlerinin ithalatında genel olarak ÖTV uygulaması bulunmaz.
3. Fatura Düzenleme Uygulamaları (2025)
Değerli maden ve mücevher satışlarında fatura düzenlemesi, Vergi Usul Kanunu (VUK) ve KDV mevzuatına uygun olmalıdır. Özellikle KDV matrahının ayrımı, faturada açıkça gösterilmesi gereken bir detaydır.
3.1. Külçe Altın/Gümüş Faturası
Külçe altın veya gümüş satışı yaparken, faturada KDV istisnasını belirtmelisiniz.
Faturada ürünün gramajını, ayarını ve toplam bedelini yazmalısınız.
KDV bölümüne “KDV’den istisnadır. KDV Kanunu Madde 17/4-g” ibaresini eklemelisiniz.
İşlenmiş ürünlerin satışında fatura düzenlemesi çok daha detaylı olmalıdır:
Ürün Tanımı: Satılan mücevherin (altın yüzük, pırlanta kolye, altın saat vb.) detaylı tanımını yapın.
Gramaj ve Ayar/Karat: Ürünün içerdiği altının gramajı ve ayarı, pırlantanın karatı, rengi, berraklığı ve kesim özellikleri açıkça belirtilmelidir.
Toplam Satış Bedeli: Ürünün KDV hariç toplam satış bedelini gösterin.
KDV Matrahının Detaylandırılması: Faturada mutlaka ürünün ham metal/taş bedeli (KDV hariç) ile işçilik ve masraf bedeli (KDV hariç) ayrı ayrı gösterilmelidir. Bu ayrım, mali denetimlerde olası sorunları engeller.
KDV Tutarı: Sadece işçilik ve masraf bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarını yazın.
Toplam KDV Dahil Tutar: Müşteriden tahsil edilecek KDV dahil nihai tutarı belirtin.
Örnek Fatura Düzenleme Detayları (İşlenmiş Mücevher – 2025)
Ürün Adı
Miktar
Birim Fiyat (TL)
Tutarı (KDV Hariç) (TL)
KDV Oranı (%)
KDV Tutarı (TL)
Toplam Tutar (KDV Dahil) (TL)
Pırlanta Tektaş Yüzük
1 Adet
60.000
* – Altın Bedeli*
26.325
Muaf
0
* – Pırlanta Bedeli*
20.000
Muaf
0
* – İşçilik Bedeli*
13.675
20
2.735
GENEL TOPLAM
60.000
2.735
62.735
E-Tablolar’a aktar
Bu fatura detayı, Vergi Usul Kanunu ve KDV mevzuatına uygun bir gösterim sağlar.
3.3. E-Fatura ve E-Arşiv Fatura Uygulamaları (2025)
2025 yılı güncel mevzuatı gereği, belirli ciro limitlerini aşan kuyumculuk işletmelerinin e-fatura ve e-arşiv fatura düzenlemesi zorunludur. Bu, kağıt fatura yerine elektronik ortamda fatura kesmek ve göndermek anlamına gelir. Bu sistemler, denetlenebilirliği artırır ve kayıt dışılığın önüne geçmeyi hedefler.
2025 Yılı E-Fatura ve E-Arşiv Fatura Ciro Limitleri (Güncel)
Durum
Ciro Limiti (Brüt Satış Hasılatı)
Fatura Düzenleme Limiti (KDV Dahil)
Genel E-faturaya Geçiş
3 milyon TL ve üzeri
E-ticaret Firmaları İçin E-fatura
500 bin TL ve üzeri
Vergiye Tabi Olmayan Kişilere Tek Seferde Satış
5.000 TL ve üzeri
Vergiye Tabi Kişilere Tek Seferde Satış
9.900 TL ve üzeri
Kuyumcular İçin Özel Fatura Kesme
29.700 TL (9.900 TL x 3) ve üzeri
E-Tablolar’a aktar
Bu tutarı aşan her satış için elektronik fatura (e-Fatura veya e-Arşiv Fatura) düzenlemek zorunludur.
4. Diğer Önemli Vergi ve Yasal Yükümlülükler (2025)
Kuyumculuk sektöründe KDV ve Gümrük Vergisi dışında da önemli vergi ve yasal yükümlülükler bulunuyor.
4.1. Gelir ve Kurumlar Vergisi (2025)
Gerçek Kişi Kuyumcular: Elde ettikleri ticari kazanç üzerinden Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre gelir vergisine tabi olurlar. 2025 yılı gelir vergisi dilimleri ve oranları, her yıl yayımlanan tebliğlerle belirlenir.
Tüzel Kişi Kuyumcular: Şirketler (A.Ş., Ltd. Şti. vb.) ticari kazançları üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine göre kurumlar vergisine tabidir. Kurumlar vergisi oranı 2025 yılında da genel olarak %25 olarak devam etmektedir.
4.2. Kuyumcu Ticareti Yetki Belgesi (2025)
Ticaret Bakanlığı tarafından verilen Kuyumcu Ticareti Yetki Belgesi, sektörde faaliyet gösteren tüm işletmeler için zorunludur. Bu belge, hem fiziki hem de online satış yapan kuyumcuları kapsar. Belgesiz faaliyet göstermek yasal yaptırımlara tabidir. Belge başvuruları için ustalık belgesi, oda kaydı ve vergi borcu bulunmaması gibi şartlar 2025 yılında da geçerlidir.
4.3. Kimlik İbraz ve Kayıt Zorunluluğu (MASAK Düzenlemeleri – 2025)
1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe giren ve Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) denetiminde olan, 185.000 TL ve üzerindeki değerli maden alım-satım işlemlerinde müşteri kimlik ibrazı ve kayıt zorunluluğu bulunmaktadır. Bu uygulama, kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadele kapsamında hayati önem taşır. Kuyumcular, bu işlemlerde müşterilerinin kimlik bilgilerini almak ve 5 yıl süreyle saklamakla yükümlüdür; aksi takdirde idari para cezaları ile karşılaşabilirsiniz. Bu düzenleme, bağlantılı işlemleri de kapsar.
Sonuç: Kuyumculukta Şeffaf ve Mevzuata Uygun Ticaret
Değerli maden ve mücevher ticareti, yüksek değeri ve hassas yapısı nedeniyle özel bir vergi ve faturalandırma rejimine sahip. Külçe altın/gümüş ve işlenmiş ürünler arasındaki KDV farkı, ithalat süreçlerindeki gümrük vergileri ve fatura detayları, sektördeki her işletmenin dikkatle yönetmesi gereken konular. Ayrıca, Kuyumcu Ticareti Yetki Belgesi ve MASAK’ın 2025 yılı kimlik ibrazı düzenlemeleri gibi yasal yükümlülüklere tam uyum sağlamak, sadece cezai yaptırımlardan korunmakla kalmaz, aynı zamanda müşteri güvenini pekiştirerek sektördeki itibarınızı da artırır.
Vergi Merkezi | Mali Müşavirlik olarak, kuyumculuk sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin tüm vergi yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeleri, faturalandırma süreçlerini doğru yönetmeleri ve güncel yasal düzenlemelere tam uyum sağlamaları için kapsamlı danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Vergi planlamasından e-belge geçişlerine, gümrük süreçlerinden MASAK uyumluluğuna kadar her aşamada uzman ekibimizle yanınızdayız. İşletmenizin mali süreçlerini şeffaf ve güvenli bir şekilde yönetmek için profesyonel destek almak isterseniz, bize ulaşmaktan çekinmeyin.
Bir yanıt yazın