Vergi Merkezi olarak, ülkemizin ekonomik kalkınma hedeflerine ulaşmasında kritik rol oynayan ve işletmeleriniz için önemli fırsatlar sunan “Yeni Yatırım Teşvik Sistemi“ni tüm detaylarıyla ele almak üzere kapsamlı bir değerlendirme hazırladık. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Mayıs 2025’te güncellenen bu sistem, “Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” vizyonu doğrultusunda, stratejik, teknolojik ve bölgesel kalkınmayı önceliklendiren modern bir yapıya sahiptir.
Bir Mali Müşavir olarak, bu yeni düzenlemelerin iş süreçlerinize nasıl entegre edileceği, hangi yatırım desteklerinden nasıl faydalanabileceğiniz ve yatırım kararlarınızı bu çerçevede nasıl optimize edebileceğiniz konularında sizlere rehberlik etmek ana misyonumuzdur. Gelin, Yeni Yatırım Teşvik Sistemi‘nin ana hatlarını, bölgeler, sektörler ve sunulan destekler özelinde derinlemesine inceleyelim.
Yeni Yatırım Teşvik Sisteminin Temel Yapısı: İki Ana Program
Yatırım Teşvik Sistemi, temel olarak iki ana program üzerine kurgulanmıştır:
- Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi Programı: Bu program, “Milli Teknoloji Hamlesi”nin ruhuna uygun olarak ülkemizin katma değerli üretimini ve dışa bağımsızlığını artırmayı hedefler.
- Teknoloji Hamlesi: Orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünleri destekler. Özellikle dış ticaret açığına yol açan, talep gelişimi yüksek ve rekabet yoğunluğu olan ürün gruplarına odaklanır.
- Öncelik: Bakanlık tarafından belirlenen öncelikli ürün listesindeki yatırımlar, dış ticaret verileri ve sektör analizleri ışığında teşvik edilir.
- Yerel Kalkınma Hamlesi: Bölgelerarası gelişmişlik farklarını azaltmak ve illerin kendine özgü potansiyellerini ekonomiye kazandırmak amacıyla tasarlanmıştır.
- Detay: Her il için o ilin ekonomik yapısına en uygun dört yatırım konusu Bakanlık tarafından belirlenerek bu yatırımlara özel teşvikler sunulur. Bu, yerel istihdamı ve yerel üretimi desteklemenin yanı sıra, illerin kendi “uzmanlık alanlarını” geliştirmesine olanak tanır.
- Stratejik Hamle: Yüksek katma değer yaratan, ülkenin kritik ihtiyaçlarını karşılayan, arz güvenliğini sağlayan, dışa bağımlılığı azaltan, uluslararası rekabet gücünü artıran ve yoğun Ar-Ge içeriği barındıran imalat sanayi yatırımlarına odaklanır.
- Önemli: Dijital Dönüşüm ve Yeşil Dönüşüm programları kapsamındaki yatırımlar da bu kategoriye dahil edilmiştir. Asgari sabit yatırım tutarı, yüksek teknolojili yatırımlar için 100 milyon TL, diğer stratejik yatırımlar için ise 200 milyon TL olarak belirlenmiştir. Bu, büyük ölçekli ve dönüştürücü yatırımlara verilen önemi gösterir.
- Teknoloji Hamlesi: Orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünleri destekler. Özellikle dış ticaret açığına yol açan, talep gelişimi yüksek ve rekabet yoğunluğu olan ürün gruplarına odaklanır.
- Sektörel ve Bölgesel Teşvik Sistemi: Daha geniş bir yatırım yelpazesini kapsayan bu sistem, bölgelerin ve sektörlerin kendine özgü ihtiyaçlarına göre şekillenir.
- Öncelikli Yatırımlar: Belirli sektörlerde ve niteliklerdeki yatırımlara genel teşvik sisteminden daha fazla destek sağlanır. Bu kategorideki bazı önemli başlıklar şunlardır:
- Dijital ve Yeşil Dönüşüm Yatırımları: Sanayinin dijitalleşmesi ve çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayan tüm yatırımlar.
- Yüksek ve Orta-Yüksek Teknolojili Ürün Üretimi: Teknoloji yoğun ürünlerin yerli üretimine yönelik yatırımlar.
- 6. Bölge Yatırımları: En az gelişmiş bölgelerin kalkınması için yapılan tüm yatırımlar.
- Stratejik Sektörler: Savunma sanayii, yenilenebilir enerji üretimi (güneş ve rüzgar enerjisi santrali ekipmanları dahil), madencilik yatırımları.
- Ar-Ge ve İnovasyon: Ar-Ge ve tasarım merkezleri, teknolojik ürün deneyim belgesi olan ürünlerin üretimi.
- Altyapı ve Hizmet Sektörleri: Test merkezi yatırımları, yazılım ve bilişim ürünleri üretimi, veri merkezi yatırımları, liman ve taşımacılık altyapısı.
- Sosyal ve Çevresel Etki: Çevre izin ve lisansına tabi atık geri kazanım ve bertaraf tesisleri, turizm konaklama tesisleri, özel sektör eğitim yatırımları, yaşlı/engelli bakım merkezleri.
- Tarım ve Gıda: Lisanslı depoculuk, topraksız seralar.
- Afet Riskine Karşı Yatırımlar: Afet riskini azaltmaya yönelik projeler.
- Hedef Yatırımlar: Kararda belirtilen sektör ve şartlara uygun diğer tüm yatırımları kapsar.
- Asgari Sabit Yatırım Tutarları: 1. ve 2. bölgeler için 12 milyon TL, diğer bölgeler için ise 6 milyon TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarlar, yatırımın büyüklüğü ve bölgesel potansiyeli arasında bir denge gözetilmesini sağlar.
- Öncelikli Yatırımlar: Belirli sektörlerde ve niteliklerdeki yatırımlara genel teşvik sisteminden daha fazla destek sağlanır. Bu kategorideki bazı önemli başlıklar şunlardır:
Bölgelere Göre Destek Yoğunluğu ve Avantajlar Tablosu
Yatırım teşvik sistemi, bölgelerarası gelişmişlik farklarını azaltma hedefiyle, destek oranlarını ve sürelerini bölgelere göre farklılaştırmaktadır. Türkiye, 6 bölgeye ayrılmış olup, 1. bölgeden 6. bölgeye doğru gidildikçe destek yoğunluğu artar.
| Destek Unsurları | Bölge 1 & 2 (Gelişmiş) | Bölge 3, 4 & 5 (Orta Gelişmiş) | Bölge 6 (Az Gelişmiş) | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| KDV İstisnası | ✔ | ✔ | ✔ | Tüm bölgelerde geçerli. |
| Gümrük Vergisi Muafiyeti | ✔ | ✔ | ✔ | Tüm bölgelerde geçerli. |
| Vergi İndirimi | Yüksek Oranlar | Artan Oranlar | En Yüksek Oranlar | Yatırıma katkı oranı ve vergi indirim oranları bölgelere göre artar. |
| Faiz/Kâr Payı Desteği | ✖ | ✔ | ✔ | Sadece 4, 5, 6. bölgelerde ve bazı özel programlarda uygulanır. |
| Yatırım Yeri Tahsisi | ✔ | ✔ | ✔ | Koşullara bağlı olarak tüm bölgelerde sağlanabilir. |
| Sigorta Primi İşveren Hissesi | Azalan Süreler | Artan Süreler | 12 yıla kadar (%100) | Özellikle 6. bölgede istihdam teşviki çok güçlüdür. |
| Sigorta Primi İşçi Hissesi | ✖ | ✖ | 10 yıla kadar | Sadece 6. bölgede uygulanan önemli bir istihdam desteği. |
| Makine Desteği (Kısmi Ödeme) | ✔ (Belli Şartlarda) | ✔ (Belli Şartlarda) | ✔ (Belli Şartlarda) | Faiz desteği almayan, birim fiyatı yüksek makine alımlarında geçerli. |
Programlara Göre Bazı Temel Destek Oranları Tablosu
| Program Adı | Yatırıma Katkı Oranı | Vergi İndirim Oranı | Faiz/Kâr Payı Destek Oranı (Azami Tutarlar) |
|---|---|---|---|
| Teknoloji Hamlesi | %50 | %60 | %40 (240 Milyon TL) |
| Stratejik Hamle | %40 | %60 | %30 (180 Milyon TL) |
| Hedef Yatırımlar (Bölgelere Göre) | %15 – %35 | %50 – %70 | %5 – %10 (Bölgelere göre değişir) |
Başvuru Süreci ve Dijitalleşme Vurgusu
Yeni Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında başvurular, ilgili programın çağrı duyurularına veya genel değerlendirme süreçlerine göre yapılır. Projeler, Bakanlık komiteleri, Kalkınma Ajansları Yönetim Kurulları veya kalkınma ve yatırım bankaları tarafından teknik, ekonomik ve mali analizler çerçevesinde titizlikle değerlendirilerek uygun görülenler için yatırım teşvik belgesi düzenlenir.
Sistemin önemli bir yeniliği ise dijitalleşme ve izlenebilirlik vurgusudur:
- Elektronik Fatura Zorunluluğu: Teşvik belgesi kapsamında temin edilen mal ve hizmet bedelleri için elektronik fatura veya elektronik arşiv fatura düzenlenmesi zorunlu olacaktır. Bu, kayıt dışılığı azaltarak şeffaflığı artırır.
- Aylık Destek Raporlaması: Sağlanan destek miktarı, destekleri uygulayan kurum ve kuruluşlarca aylık olarak destek unsuru ve teşvik belgesi bazında Bakanlığa iletilmelidir. Bu, sistemin etkinliğini ve doğru takibini sağlar.
Önemli Tarihler ve Güncellemeler
- Kararda ve eklerinde yer alan parasal tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranı dikkate alınarak Tebliğ ile belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde takvim yılı başından geçerli olmak üzere güncellenir. Bu, yatırım teşvik tutarlarının ekonomik koşullara uyumunu sağlar.
- Yeni teşvik sistemi, 31/12/2030 tarihine kadar yapılacak olan teşvik belgesi müracaatları için geçerli olacaktır. Bu uzun vadeli perspektif, yatırımcılara güvenli bir planlama ortamı sunar.
Sonuç ve Mali Müşavirinizin Rolü
Yeni Yatırım Teşvik Sistemi, Türkiye’nin uluslararası arenadaki rekabet gücünü artırmayı, yerel potansiyeli harekete geçirmeyi ve teknolojik dönüşümü hızlandırmayı hedefleyen kapsamlı bir pakettir. İşletmelerinizin bu dinamik ortamda büyüme ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasında, doğru teşviklerden zamanında ve eksiksiz faydalanmak kritik öneme sahiptir.
Bir Mali Müşavir olarak, Vergi Merkezi ekibi olarak, bu karmaşık sistemi detaylı bir şekilde analiz ediyor, işletmenizin özel ihtiyaçlarına ve yatırım projelerinize en uygun teşvikleri belirleyerek başvuru süreçlerinden faydalanma aşamasına kadar sizlere profesyonel danışmanlık hizmeti sunuyoruz. Amacımız, yatırım kararlarınızı en doğru bilgiyle desteklemek ve devlet desteklerinden en üst düzeyde yararlanmanızı sağlamaktır.
Yeni yatırım fırsatları ve teşvik sistemleri hakkında daha fazla bilgi almak ve işletmenizin potansiyelini keşfetmek için vergimerkezi.com.tr adresimizi ziyaret edebilir veya bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Doğru Danışmanlık ve Mali Müşavirlik Hizmetleri ile şirketinizin yatırım desteği alabilmesini sağlayabilirsiniz.
📌 vergimerkezi.com.tr – İstanbul Mali Müşavir ve Vergi Danışmanlığı
📌 umutakpinar.com – Uzman Destek ve Mali Strateji
Bir yanıt yazın